Piękny ogród to marzenie niejednego z nas. Miejsce pełne kwiatów uspokaja i relaksuje. Wśród gatunków, które warto posadzić na swoich rabatach, znajduje się irys (kosaciec). Odmiany tej niesamowitej byliny są niezwykle barwne i ozdobne. Jak sadzić kwiaty irysy w ogrodzie? Na czym polega ich pielęgnacja?
Kwiat irysa – bylina ozdabiająca ogród. Irysy – charakterystyka
Irys to bylina należąca do rodziny kosaćcowatych. Na świecie występuje około 200 gatunków rośliny. Naturalnie kosaciec występuje na półkuli północnej, ogrodowa wersja hodowana jest zaś na całym świecie. Irysy są dość proste w uprawie. Jednak wymagania różnią się nieco w zależności od odmiany. W Polsce najczęściej uprawiany jest kosaciec syberyjski, irys holenderski oraz irys bródkowy.
Irysy – wygląd
Irysy osiągają zazwyczaj wysokość od 50 do 70 centymetrów. Niekiedy zdarzają się jednak odmiany wyższe niż 100 centymetrów. Ich cechą charakterystyczną są piękne kielichowate, trzyczęściowe kwiaty. W zależności od odmiany mogą pojawiać się na pędach już w lutym, jednak większość kwitnie na przełomie maja i czerwca. Górne płatki kwiatów tworzą kopułę, dolne natomiast swobodnie opadają. Przybierają one różne kolory, między innymi biel, żółć, róż czy fiolet. Bez problemu spotkać można również niebieskie irysy. Liście rośliny są długie i wąskie. Organy spichrzowe to bulwy i kłącza lub cebulki.
Uprawa irysów w ogrodzie – stanowisko i podłoże
Niezależnie od odmiany irysy potrzebują dość dużo słońca. Kosaćce są bylinami łąkowymi, dobrze więc odnajdują się na stanowiskach wilgotnych. Jednak należy pamiętać, że gleba musi być żyzna i przepuszczalna (najlepiej zapewnić roślinom warstwę drenażu). Ważne jest również odpowiednie pH gleby. Dobrze by miała odczyn lekko kwaśny. Irysy nie powinny być sadzone w dużych skupiskach dużych roślin, ponieważ potrzebują sporo miejsca. Zbytnia bliskość korzeni drzew czy krzewów, które pobierają składniki pokarmowe i wodę z podłoża może spowodować, że kosaćce będą gorzej się rozwijać.
Uprawa irysów w ogrodzie – sadzenie
Najlepszy czas na sadzenie irysów bez względu na odmianę to sierpień i wrzesień (im bardziej upalne lato, tym później). Kosaciec może być sadzony w towarzystwie innych bylin. Przed posadzeniem irysów, należy dokładnie przekopać rabaty. Możliwe jest również użycie nawozów mineralnych. Kłącza irysów należy ułożyć poziomo, dość płytko pod powierzchnią gleby, a następnie przysypać podłożem. Niezbędne jest zachowanie około 50 centymetrów pomiędzy irysami. Aby zachować lepszą przepuszczalność, warto zmieszać glebę z piaskiem.
Uprawa irysów w ogrodzie – pielęgnacja i zimowanie
Zabiegi pielęgnacyjne irysów polegają na usuwaniu przekwitłych łodyg i kwiatów u podstawy, aby nie dopuścić do zawiązywania się nasion. Liści nie należy przycinać, tylko usuwać po zwiędnięciu. Po zimie trzeba również pozbyć się znajdujących się w pobliżu chwastów oraz zasilić kosaciec nawozem mineralnym.
Wiele gatunków irysów wykazuje silną odporność na mróz, mogą więc zimować w gruncie. Niektóre odmiany warto jednak przykryć warstwą liści czy słomy. Należy osłonić je również przed deszczem, aby nie dopuścić do gnicia korzeni rośliny.
Przesadzanie irysów w ogrodzie
Po kilku latach z jednego kłącza irysów wyrastają dwa, a nawet więcej kłączy bocznych. Roślina ma coraz mniej miejsca, a pojawiające się w maju kwiaty są słabsze i mniej okazałe od tych z poprzednich lat. Taka sytuacja jest sygnałem do tego, by przesadzić irysy. Najlepiej zrobić to w sierpniu, po kwitnieniu. Jak powinno wyglądać przesadzanie? Należy wykopać karpę i dobrze otrząsnąć z ziemi, a następnie oddzielić najzdrowsze kłącze. Liście oraz korzenie trzeba skrócić.
Irysy bródkowe – piękno w ogrodzie
Kosaciec to kwiat, który niezwykle pięknie prezentuje się w ogrodzie. Mnogość kolorów sprawia, że każdy może zdecydować się na uprawę odmiany pasującej do jego ogrodu. Dużą popularnością cieszą się kłączowe irysy bródkowe. Jest to gatunek o bardzo dużych kwiatach. Jego płatki mogą przyjmować najróżniejsze barwy (mogą być jedno lub wielokolorowe). Wiele irysów bródkowych ma pofalowane brzegi płatków (często są one ciemniejsze od środka). Irys bródkowy wybierany jest głównie ze względu na swoją ozdobną wartość, w zależności od odmiany kwitnie od kwietnia aż do lipca. Dodatkowy atut to łatwość w uprawie i pielęgnacji.
Kosaciec syberyjski – gatunek warty uwagi
Obok irysów bródkowych często wybierany jest również kosaciec syberyjski. Gatunek ten może dorastać do 70 centymetrów wysokości. Jego cechą charakterystyczną są długie, cienkie liście, które przybierają niebieski kolor. Kosaciec syberyjski kwitnie dość krótko, bo tylko od okolic czerwca do lipca. Jego kwiaty występują w białym, niebieskim i fioletowym kolorze. Podobnie jak inne odmiany irysów kosaciec syberyjski preferuje słoneczne stanowiska, jednak dobrze poradzi sobie również w półcieniu, jeśli tylko będzie regularnie podlewany. Ponadto ta odmiana irysów jest całkowicie mrozoodporna.
Irys holenderski – doskonały jako kwiat cięty
Jednym z ciekawszych gatunków jest również irys holenderski. Jest to kosaciec cebulowy. Wytwarza on wysokie pędy, na których pojawiają się pojedyncze kwiaty. Mogą mieć one jeden kolor lub posiadać żółte plamki na środku płatków. Występujące barwy to najczęściej: żółty, ciemno-fioletowy, niebieski, biały. Irys holenderski doskonale sprawdza się jako kwiat cięty, pięknie wygląda w każdym pomieszczeniu.
Irys japoński – kosaciec o nietypowym wyglądzie
Gatunkiem, który przez lata może rozwijać się w polskim ogrodzie, jest również irys japoński. Jego uprawa nie jest trudna. Preferuje słoneczne stanowiska. Jednak poradzi sobie również w lekkim cieniu. Gleba powinna być umiarkowanie wilgotna. Irys japoński pięknie prezentuje się w dużej ilości na rabatach lub w otoczeniu innych bylin w pobliżu oczek wodnych. Odmiana ta różni się wyglądem kwiatów od innych irysów. Kosaciec japoński ma mniejsze i bardziej spłaszczone oraz zwisające płatki występujące w białych, fioletowych i bordowych kombinacjach.
Irysy to niezwykle piękna ozdoba ogrodów i pomieszczeń. Ich sadzenie oraz uprawa nie są wcale trudne. Warto więc zainteresować się bogatą ofertą odmian i wybrać kwiaty, które będą stanowić prawdziwą dekorację naszych rabat.
Irysy to prawdziwa ozdoba ogrodu. Ten kolor wyjątkowo pięknie wygląda pośród liliowców.